“Sneller je fokdoel halen met planmatige aanpak”

Praktijkresultaten genomics op melkveebedrijf Merwehoeve

Op melkveebedrijf Merwehoeve van de familie De Groot komen steeds meer CLARIFIDE Plus geteste vaarzen aan de melk. Hoe doen ze het?

Gerrit de Groot is als fokkerijspecialist een bekend gezicht van WWS. Daarnaast staat hij samen met zijn twee neven Jacco en Hennie als vierde generatie aan het roer van melkveebedrijf Merwehoeve in Herwijnen (Gld). 

De passie voor fokkerij zit bij de familie De Groot duidelijk in de genen. Zo lopen ze met kwaliteitsvolle koefamilies regelmatig in de kijker op keuringen en shows, fokken ze jaarlijks meerdere goede dressuurveulens en lopen er zo’n 35 Swifter-stamboek fokooien op het bedrijf. Daarnaast verkoopt de ondernemende familie eigen vlees van kruisling-angus kalveren die ze zelf opfokken.

Kampioene M.H. Alana 5
De bekendste Merwehoeve-koe is toch wel M.H. Alana 5 EX-92 (v. Amor-red). Ze werd algemeen kampioen op de HHH-show, nationaal kampioen op de NRM en ze was kopkoe in de bronzen landengroep op het EK in Libramont (2019). Naast deze mooie showresultaten heeft ze ook nog eens hele goede lijsten. “Aan dit soort koeien beleef je als melkveehouder veel plezier. We hebben inmiddels een aantal nakomelingen die het ook erg goed doen”, vertelt Gerrit die binnen het bedrijf de fokkerij op zich neemt.

Fokkerij planmatig aanpakken
“Het mooie aan fokkerij vind ik dat het altijd beter kan. Daarvoor moet je wel een duidelijk doel hebben. Fokkerij is selecteren en de juiste keuzes maken. Om dat goed onderbouwd te kunnen doen, hebben we het WWS ULTIMATE-programma ontwikkeld. Daarin pakken we de fokkerij in zes overzichtelijke stappen planmatig aan op basis van data met als doel een hoger rendement en meer werkplezier met goede koeien.”

Met meer zekerheid de juiste beslissingen nemen
“Als je weet waar je naartoe wilt en hoeveel kalveren je op jaarbasis nodig hebt, moet je natuurlijk gaan selecteren uit welke pinken of koeien je die gaat halen. Die selectie maken we hier op de Merwehoeve met de merkerfokwaarden van CLARIFIDE Plus, stap 3 van ULTIMATE. Waar we begonnen uit nieuwsgierigheid naar deze nieuwe ontwikkeling in de fokkerij, vind ik het nu echt een must. Je krijgt veel informatie over een dier zelf. Dat maakt dat je met meer zekerheid de juiste beslissing neemt. Bij bijvoorbeeld productiekenmerken is de betrouwbaarheid van genomics 80%. Met een verwachtingswaarde of op gevoel kom je niet veel verder dan 20%.”

Genomics versus productiecijfers
“Ik had vanaf het begin al vertrouwen in genomics, maar dat ze ook echt kloppen zien we aan de resultaten in de praktijk. We begonnen in 2019 met testen en inmiddels zijn er een aantal vaarzen aan de melk of al tweedekalfs koe. We kunnen nu hun fokwaarden vergelijken met de werkelijke prestaties in de stal. Dat doen we met een genomische audit die een specialist van CLARIFIDE Plus periodiek maakt. Het is belangrijk om te blijven monitoren. De laatste resultaten presenteerden we enkele weken geleden op een bijeenkomst voor melkveehouders.”

Melkproductie: de stijgende lijn laat zien dat dieren met een hoge fokwaarde voor melk (GPTA melk) ook werkelijk meer kg melk produceren. Tussen de 25% beste en 25% minste dieren op het bedrijf was het verschil 1595 kg in de eerste lactatie.

Vet- en eiwitpercentage: de stijgende lijn laat zien dat dieren met een hoge fokwaarde voor %vet en %eiwit ook werkelijk hogere gehaltes produceren.

Dochtervruchtbaarheid (DPR): dieren met een DPR hoger dan 0 hebben een betere vruchtbaarheid; het verschil is 21 open dagen en één inseminatie minder ten opzichte van dieren met een DPR lager dan 0.

Minder mastitis en kreupelheid
Eenzelfde beeld zien we bij gezondheidskenmerken, zoals mastitis en kreupelheid. Het aantal dieren op ons bedrijf dat lang genoeg in productie is om deze kenmerken goed te evalueren is nog te klein, maar op bedrijven die al langer testen, zien we een vergelijkbaar beeld. Bij dieren met aanleg voor een goede gezondheid is het aantal ziektegevallen een stuk lager.

Genetisch niveau stijgt
“Gezien ons fokdoel hebben we de goede lijn te pakken. Dat is ook een voordeel van genomics. Je ziet precies waar je staat en je kunt op basis van concrete cijfers de vooruitgang monitoren. Wij willen naar een 305≠dagenproductie van 11.000 kg met 4,50% vet en 3,60% eiwit en werken toe naar een levensproductie van 50.000 kg melk. Daarbij wil ik de vruchtbaarheid verder verbeteren. Bij de stierkeuze neem ik ook exterieur mee, want het gemiddelde van 85 punten willen we vasthouden. Ik kijk voor de selectie van pinken en koeien waar we nakomelingen van willen in de basis naar DWP$. Die weten we door CLARIFIDE Plus nu ook aan de vrouwelijke kant. Het is een mooie bevestiging dat het genetische niveau en de gemiddelde DWP$ van de jongste vaarskalveren alweer een stuk hoger ligt dan de vorige generatie.”

Weten wat je veestapel in zich heeft
Ondanks dat het eigen bedrijf meer aandacht vraagt na de overname, blijft Gerrit deels aan de slag als fokkerijspecialist. “Fokkerij is mijn passie en ik haal er echt veel plezier uit om te zorgen dat collega≠melkveehouders betere koeien krijgen. Iedere fokkerij≠adviseur kan goede stieren adviseren, maar iedere veestapel heeft ook nog haar eigen genetische niveau. Juist daar zit de crux. Als je weet wat je veestapel in zich heeft en waar nog aan te sleutelen valt, kun je maximaal vooruitgang boeken. Dat is de kracht van ULTIMATE en CLARIFIDE Plus.”